Kısaca:
- Avustralya, 2025 yılından itibaren 16 yaş altındaki bireylerin sosyal medya platformlarını kullanmasını yasaklayan bir yasa çıkardı.
- Yasa, Instagram, X, ve Snapchat gibi platformları kapsıyor, ancak YouTube eğitim amaçlı kullanımı nedeniyle muaf tutuldu.
- Yasak ihlali durumunda teknoloji devleri 49.5 milyon Avustralya doları (32 milyon ABD doları) ceza riskiyle karşı karşıya kalacak.
- Yasa, toplumda destek bulsa da genç hakları savunucuları ve gizlilik grupları tarafından eleştiriliyor.
Avustralya Parlamentosu, sosyal medya kullanımında 16 yaş altı gençlere yönelik yasak getiren yasa tasarısını onayladı. Yasa, Meta’ya ait Instagram ve Facebook’tan TikTok ve Snapchat gibi platformlara kadar birçok sosyal medya devini kapsıyor.
2025 yılında yürürlüğe girecek yasaya göre, teknoloji şirketleri, 16 yaşından küçük kullanıcıların hesap oluşturmasını engellemezse, 49.5 milyon Avustralya dolarına kadar para cezasıyla karşı karşıya kalabilir. Şirketler, kullanıcılara yaş doğrulama yöntemleri geliştirmek zorundalar ancak bu durum da gizlilik ve veri güvenliği tartışmalarını beraberinde getiriyor.
Yasak hangi amaçla getirildi?
Avustralya hükümeti, gençlerin sosyal medya kaynaklı zorbalık ve ruh sağlığı problemleriyle karşı karşıya kaldığına dikkat çekerek bu düzenlemeyi hayata geçirdi. ABD Baş Cerrahı Vivek Murthy’nin, sosyal medyanın gençlerde ruh sağlığı krizini artırdığına dair uyarıları da bu kararı şekillendiren faktörlerden biri oldu.
2024 yılı boyunca yapılan parlamento oturumlarında, anti-siber zorbalık savunucusu Ali Halkic 2009 yılında 17 yaşındaki oğlunun siber zorbalık sonrası intihar ettiğini belirterek, yasağın çocukların korunmasında bir başlangıç noktası olacağını söyledi. Ayrıca News Corp’un başlattığı “Bırakın Çocuk Olsunlar” kampanyası, halk desteğini artırdı. Bir ankete göre, Avustralyalıların %77’si bu yasağı destekliyor.
Yasanın eleştirileri ve riskleri
Genç hakları savunucuları ve gizlilik savunucuları, yasanın olumsuz etkileri olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Özellikle LGBTQ+ bireyler ve göçmen gençlerin sosyal medya üzerinden sağladıkları destek ağlarına erişimlerinin kısıtlanabileceği belirtiliyor.
Avustralya İnsan Hakları Komisyonu, yasanın gençlerin toplumsal katılımını sınırlayabileceğini ve temel haklarını ihlal edebileceğini savundu. Ek olarak yasa kapsamında önerilen kimlik doğrulama yöntemlerinin devlet gözetimini artırabileceği endişesi de dile getirildi.
Teknoloji şirketlerinden tepki
Meta, yasanın “aceleye getirildiğini” ve teknoloji şirketlerinin halihazırda yaş uygunluğu sağlamak için çalıştığını belirtti. Şirket sözcüsü, gençlerin görüşlerinin ve mevcut uygulamaların dikkate alınmadığını savunarak, yasayla ilgili daha fazla rehberlik gerektiğini ifade etti.
TikTok ve X gibi diğer sosyal medya devleri henüz resmi bir açıklama yapmazken, sektördeki birçok firma, yaş doğrulama için gerekli yöntemlerin hala belirsiz olduğunu vurguluyor.
Küresel bir örnek olabilir
Avustralya’nın bu adımı, diğer ülkeler için bir test vakası olarak görülüyor. Fransa ve bazı ABD eyaletleri, ebeveyn izni olmadan sosyal medya kullanımını kısıtlayan yasalar üzerinde çalışırken, Avustralya’nın yasağı bu konuda en katı düzenleme olarak dikkat çekiyor.
Yasanın etkileri, hem Avustralya’daki teknoloji şirketleri hem de kullanıcılar üzerinde büyük bir test olacak. Gençlerin sosyal medyadan tamamen uzaklaştırılmasının istenen sonuçları verip vermeyeceği, önümüzdeki yıllarda netlik kazanacak.
