- Bitcoin’in Kökeni
- Bitcoin’in Faydaları
- Bitcoin’in Ana Özellikleri
- Bitcoin Cüzdanı Nedir?
- Bitcoin Madenciliği Nedir?
- Bitcoin’in Üç Temel Kullanımı
- Bitcoin Satın Alma Kanalları
- Soğuk Cüzdanlar ile Sıcak Cüzdanlar Arasındaki Fark
Bitcoin’in kökeni
2008 yılında anonim bir kişi veya grup olan Satoshi Nakamoto, Bitcoin’in işlemleri güvenli, kurcalamaya karşı korumalı ve aynı zamanda üçüncü taraf aracılara ihtiyaç duymadan gerçekleştiren ”Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi” adlı bir teknik inceleme yayınladı.
Bu sistem, “Bitcoin blok zinciri” adı verilen bir ağ üzerinde çalışır ve isteyen herkes tarafından işletilebilir. Bu nedenle Bitcoin, “merkeziyetsiz ödeme sistemi” olarak da bilinir. Bitcoin ağı üzerindeki kripto para birimi de “Bitcoin” olarak adlandırılır. Bitcoin, bağımsız olarak var olan ilk dijital para birimidir ve piyasa değeri açısından en büyüğüdür.
Bitcoin’in özellikleri ve faydaları
Bitcoin’in en önemli özelliklerinden biri, merkeziyetsiz ve eşler arası işlemleri desteklemesidir. Geleneksel finans sisteminde işlemler belirli bir merkezden yönetilirken, Bitcoin’de bu güç tüm katılımcılara dağıtılmıştır.
Bitcoin’in diğer faydaları şunlardır:
- Satın almalar: Giderek daha fazla çevrim içi ve fiziksel mağaza Bitcoin ödemelerini kabul etmektedir.
- Hızlı ve uygun ödeme: Mobil transferler hızlı ve kolaydır. Yalnızca alıcının QR kodunu tarayarak ödeme gerçekleştirilebilir.
- Yüksek güvenlik: Bitcoin işlemlerinde askeri düzeyde kriptografi kullanılır. Ancak kullanıcıların cüzdanlarını koruma sorumluluğu kendilerine aittir.
- Sınır ötesi transferler: Bitcoin işlemleri ortalama 10 dakika sürer ve bankaların yüksek ücretleri ile kısıtlamalarına tabi değildir.
- İşlem şeffaflığı: İşletmeler ve bağış kuruluşları, işlem kayıtlarını kolayca doğrulayabilir.
- Yatırım aracı: Bitcoin, sınırlı arzı ve blok zinciri teknolojisinin büyümesi nedeniyle yatırım amaçlı tercih edilmektedir.
- Bağımsız mülkiyet: Özel anahtarınızı elinizde tuttuğunuz sürece Bitcoin adresinizdeki varlıkları kontrol edebilirsiniz.
- Şeffaf ve izlenebilir: İşlem kayıtları kalıcı olarak Bitcoin ağına kaydedilir ve herkes tarafından görüntülenebilir.
- Geri dönüşü olmayan işlemler: Bankaların ters ibraz mekanizmasının aksine, onaylanan bir Bitcoin işlemi geri alınamaz.
- Sınırlı arz: Bitcoin’in toplam arzı 21 milyon ile sınırlıdır ve 2140 yılına kadar tüm Bitcoin’lerin üretilmesi beklenmektedir.
Bitcoin cüzdanı nedir?
Bitcoin ve diğer kripto paralar fiziksel bir varlık değildir. Bu nedenle, Bitcoin’in kullanımı “cüzdan” adı verilen bir uygulama ile sağlanır. Ancak, Bitcoin cüzdanları Bitcoin’i fiziksel olarak saklamaz. Bunun yerine, özel anahtarların depolandığı bir sistemdir. Özel anahtara sahip olan kişi, ilgili varlıkları kontrol edebilir.
Bir Bitcoin cüzdanının ana bileşenleri şunlardan oluşur:
- Anımsatıcı ifade (Mnemonic seed): Anımsatıcı İfade (Mnemonic Seed): Cüzdan oluşturulurken, 12 kelimelik bir kurtarma ifadesi verilir. Bu ifadeler, hesapların kurtarılmasını sağlar ve güvenli bir şekilde saklanmalıdır.
- Genel anahtar ve özel anahtar: Bitcoin işlemlerinde kimlik doğrulamak için şifreleme kullanılır. Genel anahtar, Bitcoin adreslerinin oluşturulmasını sağlar, özel anahtar ise işlemleri imzalamak için kullanılır. Özel anahtarı elinde tutan kişi, Bitcoin’lerin sahibidir.
Adres: Bitcoin almak için kullanılan bir tanımlayıcıdır. Banka hesap numarasına benzer, ancak her işlem için yeni bir adres kullanılması önerilir.
Bitcoin madenciliği nedir?
Satoshi Nakamoto, teknik incelemesinde, Bitcoin üretim sürecini altın madenciliğine benzetmiştir. Bu yüzden, Bitcoin üretme işlemine “madencilik” adı verilir.
Neden madencilik?
Bitcoin işlemleri blok zincirine kaydedilir. Her blok, önceki bloklara bağlıdır ve bir zincir oluşturur. Yeni işlemler sürekli olarak eklendiğinden, defterin düzenli olarak güncellenmesi gerekir. İşte burada madenciler devreye girer. Madenciler, işlemleri doğrulayan ve blok zincirine yeni bloklar ekleyen düğümlerdir.
Madencilik, “iş kanıtı (Proof of Work)” adı verilen bir mekanizmaya dayanır. İşlemi başarıyla tamamlayan madencilere, yeni oluşturulan Bitcoin ödül olarak verilir.
Bitcoin’in üç temel kullanımı
Ödemeler: Bitcoin ödemelerini destekleyen tüccarların sayısı hızla artıyor. Bitcoin, Amazon, Steam ve bazı büyük mağazalar dahil olmak üzere birçok yerde ödeme yöntemi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, sınırları olmayan bir ödeme yöntemi olduğu için banka erişimi olmayanlar da kullanabilir. Öğrenciler, düşük gelirli haneler ve kırsal bölge sakinleri dahil olmak üzere herkes merkeziyetsiz finansal hizmetlerden yararlanabilir.
Yatırım: Bitcoin’in arzı 21 milyon ile sınırlıdır ve bu nedenle altın gibi kıtlık özelliğine sahiptir. Uzun vadeli yatırımcılar Bitcoin’i bir değer saklama aracı olarak görmektedir.
Alternatif para birimi: Bazı ülkelerde, Bitcoin yüksek enflasyon veya siyasi istikrarsızlık nedeniyle alternatif bir para birimi olarak kullanılmaktadır. Hükümet kontrollerinden kaçınmak isteyen bireyler Bitcoin’e yönelmektedir.
Bitcoin satın alma kanalları
Borsa Platformları: Kullanıcılar, fiyat farkı üzerinden kazanç elde edebilirler. Borsa platformlarına örnek olarak Binance, Bybit ve Coinbase gösterilebilir.
Takas borsaları: Kullanıcılar birbirleriyle işlem yapabilir. İşlem çiftleri itibari para veya kripto paralar arasında olabilir.
OTC (Tezgah Üstü) piyasalar: Büyük miktarlarda Bitcoin almak veya satmak isteyen kullanıcılar, doğrudan alıcı ve satıcılarla anlaşabilir.
Soğuk cüzdanlar ile sıcak cüzdanlar arasındaki fark
Bitcoin’in temel felsefesi “kendi bankanız olun” prensibine dayanır. Bu nedenle, Bitcoin sahipleri özel anahtarlarını güvenli bir şekilde saklamalıdır. Cüzdanlar, iki ana kategoriye ayrılır:
Sıcak cüzdanlar: Piyasadaki en yaygın cüzdanlardır. İnternet bağlantılı oldukları için cep telefonlarında, bilgisayarlarda veya web sayfalarında kullanılabilir. Kullanımı kolaydır ancak siber saldırılara karşı daha savunmasızdır. Örnekler: MetaMask, Trust Wallet.
Soğuk cüzdanlar: İnternet bağlantısı olmayan fiziksel cüzdanlardır ve yalnızca işlem yapmaları gerektiğinde internete bağlanırlar. Güvenliği yüksektir ancak kullanımı daha zahmetlidir. Örnek olarak Ledger ve Trezor gösterilebilir.
