Kripto ve blok zincir dünyasına adım attığınızda karşınıza çıkan terimlerin çokluğu başınızı döndürebilir. Coinzonia olarak yatırım yapmadan önce yararlanabileceğiniz sıkça kullanılan kavramları ve anlamlarını içeren kapsamlı bir sözlük hazırladık. Bu alfabetik rehberle hem yeni başlayanlar hem de sektörde deneyimli yatırımcılar için bir başucu sözlüğü hazırlamayı hedefledik.
“Altcoin”den “Zero-Knowledge Proof”a kadar uzanan bu rehberle kripto dünyasında kendinizi daha bilmediklerinize cevap bulacak, güvenle ekosisteme dahil olabileceksiniz.
Coinzonia olarak kripto okur-yazarlığına son derece önem veriyoruz ve sizlerin kişisel gelişimi için yardımcı içerikler üretmeye devam ediyoruz.
Airdrop: Belirli bir kripto para biriminin tanıtımı veya kullanıcıları ödüllendirmek amacı ile ücretsiz olarak dağıtılması.
Akıllı sözleşme (Smart Contract): Blok zincir üzerinde çalışan, önceden belirlenmiş koşullar gerçekleştiğinde otomatik olarak yürütülen dijital sözleşmeler.
Altcoin: Bitcoin dışındaki tüm kripto para birimlerine verilen genel ad.
Arbitraj: Farklı borsalardaki fiyat farklılıklarından yararlanarak kar elde etme amacı ile kripto para alım satım işlemi.
ASIC (Application-Specific Integrated Circuit): Belirli bir görevi yerine getirmek için tasarlanmış özel entegre devreler. Kripto madenciliğinde sıkça kullanılır.
ATH (All-Time High): Bir kripto para biriminin ulaştığı en yüksek fiyat seviyesi.
Bear Market (Ayı Piyasası): Piyasalarda fiyatların sürekli düştüğü ve olumsuz bir havanın hakim olduğu dönem.
Blok: Blok zincirde işlemlerin toplandığı ve zincire eklenen veri yapısı.
Blok ödülü: Madencilerin bir blok oluşturduklarında aldıkları yeni kripto para birimi ve işlem ücretleri toplamı.
Blok zincir (Blockchain): İşlemlerin kronolojik ve değiştirilemez bir şekilde kaydedildiği, dağıtık defter teknolojisi.
Bull Market (Boğa Piyasası): Piyasalarda fiyatların sürekli yükseldiği ve olumlu bir havanın hakim olduğu dönem.
Cüzdan (Wallet): Kripto para birimlerinin saklandığı, gönderildiği ve alındığı dijital araç.
DAO (Decentralized Autonomous Organization): Kod ile yönetilen, merkezi bir otoriteye bağlı olmayan, topluluk odaklı organizasyonlar.
dApp (Decentralized Application): Merkezi olmayan ağlar üzerinde çalışan uygulamalar.
Deflasyon: Dolaşımdaki toplam arzın azalması ile bir varlığın değerinin artması durumu.
DeFi (Decentralized Finance): Merkezi otoriteler olmadan finansal hizmetlerin sunulduğu ekosistem.
Delist: Bir kripto para biriminin borsadan çıkarılması durumu.
DEX (Decentralized Exchange): Merkezi olmayan, kullanıcıların doğrudan birbirleri ile kripto para ticareti yapabildiği platformlar.
Dijital imza: Dijital verinin doğruluğunu ve bütünlüğünü garanti eden kriptografik imza.
Dijital varlık: Dijital formda bulunan ve değeri olan varlıklar. Örneğin kripto paralar, tokenlar vb.
Eşler arası (Peer-to-Peer, P2P): Aracılar olmadan, doğrudan kullanıcılar arasında gerçekleştirilen işlemler ağı.
FOMO (Fear of Missing Out): Fırsatı kaçırma korkusu ile yapılan aceleci yatırım kararları.
Fork (Çatallanma): Blok zincirde protokol değişikliği sonucu zincirin ikiye ayrılması durumu.
FUD (Fear, Uncertainty, Doubt): Korku, belirsizlik ve şüphe yayarak piyasayı olumsuz etkileme stratejisi.
Gas ücreti: Blok zincirde işlemlerin gerçekleştirilmesi için ödenen işlem ücreti.
Genesis Blok: Bitcoin blok zincirinin ilk bloğu.
Halving (Yarılanma): Belirli aralıklarla madencilik ödüllerinin yarıya indirilmesi olayı.
Hash: Verinin sabit uzunlukta benzersiz bir özetini oluşturan kriptografik işlem.
ICO (Initial Coin Offering): Yeni bir kripto para biriminin veya projenin fon toplamak için token satışa sunması.
KYC (Know Your Customer): Finansal hizmet sağlayıcıların müşterilerinin kimliklerini doğrulama süreci.
Madenci (Miner): Blok zincirdeki işlemleri doğrulayan ve yeni bloklar oluşturan kişi veya cihaz.
Madencilik (Mining): Kripto para işlemlerini doğrulama ve yeni coin’ler üretme süreci.
Mainnet: Bir kripto para biriminin veya projenin kendi ana ağı.
Mempool: Doğrulanmayı bekleyen işlemlerin geçici olarak depolandığı alan.
Merkle Ağacı: Veri bloklarındaki hash’lerinin hiyerarşik olarak düzenlendiği yapı, veri bütünlüğünü sağlar.
Metamask: Ethereum tabanlı uygulamalar ile etkileşim için kullanılan popüler bir tarayıcı cüzdanı.
NFT (Non-Fungible Token): Eşsiz ve değiştirilemez dijital varlıkları temsil eden tokenlar.
Node (Düğüm): Blok zincir ağını destekleyen ve işlem verilerini saklayan cihaz veya yazılım.
Off-Chain: Blok zincir dışında gerçekleştirilen işlemler.
On-Chain: Blok zincir üzerinde gerçekleşen işlemler.
Ortak defter (Ledger): Blok zincirin işlem kayıtlarını saklayan dağıtık veri tabanı.
Ortak konsensüs: Blok zincir ağındaki düğümlerin işlem verileri üzerinde hemfikir olması durumu.
Oracle: Blok zincire dış dünyadan veri sağlayan sistem.
Proof of Stake (PoS): Ağın güvenliğini sağlamak ve işlemleri doğrulamak için token miktarına dayalı bir konsensüs mekanizması.
Proof of Work (PoW): Madencilerin işlemleri doğrulamak için matematiksel problemleri çözdüğü konsensüs mekanizması.
Private Key (Özel Anahtar): Kripto varlıkların kontrolünü sağlayan gizli şifre.
Public Key (Genel Anahtar): Herkese açık olan ve kripto işlemleri doğrulamada kullanılan şifreleme anahtarı.
Pump and Dump: Bir varlığın fiyatını yapay olarak yükseltip sonrasında hızla satarak kar etme stratejisi.
Rekt: “Wrecked” kelimesinin kısaltmasıdır. Yatırım kaybı veya zarar durumunu ifade eder.
Roadmap (Yol haritası): Bir kripto projesinin hedeflerini ve geliştirme planlarını içeren belge.
Satoshi: Bitcoin’in en küçük birimidir. 0.00000001 BTC’ye eşittir.
Scalability (Ölçeklenebilirlik): Blok zincir ağının işlem hacmini artırabilme kapasitesi.
Seed Phrase (Anahtar kelime seti): Kripto cüzdanlarını yedeklemek ve geri yüklemek için kullanılan kelime grubu.
SHA-256: Bitcoin gibi kripto paralarda kullanılan güvenli bir hash algoritması.
Sharding: Blok zincirin veri işleme kapasitesini artırmak için zinciri bölme yöntemi.
Stablecoin: Değeri genellikle itibari paralara (örneğin USD) sabitlenmiş kripto para birimi.
Staking: Kripto paraları belirli bir süreliğine kilitleyerek ağ güvenliğine katkıda bulunma ve ödül kazanma işlemi.
Swap: Kripto para birimleri arasında yapılan dönüşüm işlemi.
Token: Bir blok zincir ağı üzerinde oluşturulan dijital varlık.
Testnet: Bir projenin ana ağa geçmeden önce test edildiği deneme ağı.
Tx (Transaction): Blok zincirde yapılan işlemler için kullanılan kısaltma.
Utility token: Belirli bir platformda kullanım amaçlı oluşturulan tokenlar.
Validator (Doğrulayıcı): Ağdaki işlemleri doğrulayan ve konsensüs mekanizmasını sürdüren düğümler.
Volatilite: Bir varlığın fiyatındaki dalgalanma seviyesi.
Web3: Merkezi olmayan internet uygulamalarını ve altyapısını tanımlayan terim.
Whitepaper: Bir kripto para projesinin teknik detaylarını ve hedeflerini açıklayan doküman.
Whale (Balina): Piyasayı etkileyebilecek kadar büyük miktarda kripto para sahibi kişi veya kurum.
Yield Farming: Kripto varlıkları ödünç vererek veya stake ederek faiz kazanma yöntemi.
Zero-Knowledge Proof (Sıfır bilgi ispatı): Bir bilginin doğruluğunu, içeriğini açıklamadan ispatlama yöntemi.
