Forbes, her yıl düzenlediği “Dünyanın En Güvenilir Kripto Borsaları” listesini açıkladı. Bu rapor dünya çapında 200’den fazla kripto platformunu analiz ederek güvenlik, düzenleyici uyumluluk ve işlem hacmi gibi kriterlere göre sıraladı.
Listenin zirvesinde, Chicago merkezli CME Group yer alıyor. 1898’de tarımsal ürün ticaretiyle faaliyete başlayan bu dev şirket, bugün vadeli kripto işlemleriyle dikkat çekiyor. Perakende yatırımcılar için en popüler borsa ise ikinci sıradaki Coinbase. ABD’nin halka açık tek büyük kripto borsası olan Coinbase, yüksek güvenlik standartları sayesinde kullanıcıların tercih ettiği platformlardan biri.
Üçüncü sırada Avrupa’nın güçlü temsilcisi Bitstamp, dördüncü sırada ise işlem hacmi açısından dünyanın en büyük borsası olan Binance bulunuyor. Beşinci sırada yer alan Robinhood ise genç yatırımcıların gözdesi olmaya devam ediyor.
Görünmeyen maliyetler: Kripto işlem ücretleri
Kripto yatırımcıları için düşük işlem ücretleri büyük önem taşıyor. Ancak yalnızca borsaların ilan ettiği “maker” ve “taker” ücretlerine bakmak yanıltıcı olabilir. Alım-satım fiyatları arasındaki spread (makas) de toplam işlem maliyetini belirleyen kritik bir faktördür. Genel bir kural olarak işlem hacmi yüksek borsalarda spread daha düşük olur, hacim düştükçe bu fark açılır.
Forbes’in araştırmasına göre sıralamaya giren borsalarda spread dahil ortalama işlem maliyeti 80 baz puan (0.8%) seviyesinde. En pahalı borsalar arasında Upbit (241bp), Coincheck (181bp) ve Bitstamp (143bp) yer alırken, en düşük spread oranları Coinbase (19bp) ve Binance (21bp) tarafından sunuluyor.
İşlem maliyetlerini belirleyen bir diğer unsur ise borsanın ticaret hacmiyle ilişkisidir. Büyük borsalar genellikle daha düşük ücretlere sahip olurken Coinbase bu kuralın istisnası. Robinhood gibi platformlar, sıfır işlem ücreti sunduklarını iddia etse de yüksek spread oranları nedeniyle aslında yatırımcılar için gizli maliyetler yaratıyor.
ABD merkezli Coinbase ve Kraken, yüksek işlem maliyetlerine rağmen uzun yıllardır güçlü talep görüyor. Bazı borsalar, farklı kullanıcı gruplarına yönelik özel fiyatlandırmalar sunuyor. Örneğin, Coinbase’in bireysel yatırımcıları için işlem ücreti 126 baz puan seviyesindeyken, yüksek hacimli kullanıcıları kaybetmemek için Coinbase One adlı aylık abonelik modeli geliştirdi. Aylık 30 ila 300 dolar arasında değişen bu abonelik, işlem ücretlerini tamamen kaldırıyor. Benzer şekilde Revolut’un geleneksel uygulaması yüksek ücretler alırken (249bp), yeni platformu Revolut X yalnızca 10 baz puan ile rekabet avantajı sağlıyor.
Kripto kullanıcılarının haritası
2024 sonu itibarıyla dünyada yarım milyardan fazla kripto yatırımcısı bulunuyor. Peki bu kullanıcılar en çok hangi bölgelerde yoğunlaşıyor? Forbes, SimilarWeb verilerini kullanarak küresel kripto ticaretinin coğrafi dağılımını analiz etti.
En büyük yatırımcı kitlesi Asya-Pasifik bölgesinde yer alıyor. 160 milyon ziyaretçi ile bu bölge, kripto pazarının açık ara lideri. Avrupa, 134 milyon yatırımcı ile ikinci sırada yer alırken, ABD ve Kanada 56 milyon kullanıcı ile onu takip ediyor. Latin Amerika ve Karayipler’de 40 milyon, Afrika’da ise 18 milyon yatırımcı bulunuyor.
Kullanıcı trafiği az sayıda borsa üzerinde yoğunlaşmış durumda. 12 sıralamaya giren borsa ve 3 büyük ölçekli platform her biri 10 milyondan fazla benzersiz ziyaretçiye sahip. Ancak birçok büyük borsa, aktif hesap sayısını net bir şekilde açıklamıyor. Forbes’in yaptığı analiz SimilarWeb verileriyle bu konuda daha net bir tablo çiziyor.
Güney Kore’deki 49 milyon yatırımcı, büyük ölçüde Bithumb ve Upbit tarafından karşılanıyor. Bu iki platform, ülkedeki toplam kripto borsa trafiğinin %70’ini oluşturuyor. Ancak Binance, ByBit ve Bitget gibi küresel devler de ülkede kullanıcı çekmeye devam ediyor.
Japonya’da ise 16 milyon yatırımcı büyük ölçüde Bitflyer, Coincheck ve Bitbank platformlarını tercih ediyor. Almanya’daki 15 milyon kripto yatırımcısı, Bitpanda, Bitget ve Binance arasında bölünmüş durumda.
Hindistan’da Binance, açık ara en büyük borsa. Ülkedeki 6 milyon aylık ziyaretçinin büyük kısmı Binance’i kullanıyor. Hindistan merkezli en büyük yerel platform ise CoinDCX olup, 1.1 milyon kullanıcıya hizmet veriyor.
Latin Amerika’da da benzer bir tablo var. Brezilya’nın 14 milyon yatırımcısı, en çok Binance, Gate.io ve Coinbase platformlarına yöneliyor. Gate.io’nun futbol yıldızı Lionel Messi ile sponsorluk anlaşması sayesinde bu bölgede önemli bir konum elde ettiği belirtiliyor.
Rusya, yaptırımlara rağmen önemli bir kripto merkezi olmaya devam ediyor. ABD merkezli Coinbase, Robinhood ve Kraken gibi borsalar ülkede faaliyet gösteremezken, ByBit (6.7 milyon kullanıcı), HTX (3.5 milyon) ve Binance (2.4 milyon) en çok tercih edilen platformlar olarak öne çıkıyor.
