Blok zincir ekosistemine dair önemli analizleri, fikirleri ile Türkiye’de sektörün gelişmesine önemli katkılar sunan teknoloji yazarı ve danışman Ahmet Usta Coinzonia’dan Sinancan Öztürk’e konuştu. Usta, röportajda sektörün ve  bok zincir teknolojisinin Türkiye’deki durumu, gelecekteki potansiyeli ve karşılaşılan zorlukları  değerlendirdi. Ahmet Usta’ya göre   Türkiye’nin bu alandaki yerini güçlendirebilmesi için yenilikçi politikalar ve girişim destek mekanizmalarının doğru kurgulanması büyük önem taşıyor.

Türkiye’de blok zincir teknolojisinin benimsenme düzeyini nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle finans, sağlık ve kamu hizmetleri gibi sektörlerde bu teknolojinin uygulanabilirliği hakkında ne düşünüyorsunuz?

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de blok zinciri teknolojisinin kendisinden çok bir uygulama alanı olan kripto paralar daha çok ilgi görüyor. Diğer yandan bu teknolojinin kendisine ilgi olmadığı anlamına gelmiyor. Ülkemizde pek çok şirket, girişim ve kişi blok zinciri teknolojisine ilgi duyuyor ve bu alanda öğrenme aşamasından başlayarak, planlama, kavram kanıtlama çalışmaları ve ticari ürünler geliştirmeye yönelik faaliyetlerde bulunuyor.

Finans, sağlık ve kamu hizmetleri alanında blok zinciri teknolojisinin pek çok kullanım senaryosu üzerinde konuşabiliriz. Bunların bazıları şu anda hayata geçmiş ve çalışan sistemler ancak pek çoğu henüz sadece fikir aşamasında. Kişisel görüşüm blok zinciri teknolojisinin uygulamalara dönüşmesinin önündeki en büyük engel teknik unsurlar değil. Fikren bu teknolojinin doğasının ve getirdiği farklı bakış açısının anlaşılması gerekiyor. Bu noktada zamana ihtiyacımız var.

Türkiye’deki blok zincir ekosisteminin gelişimi için hangi adımlar atılmalı? Özellikle eğitim, mevzuat ve yatırım alanlarında hangi iyileştirmelere ihtiyaç duyuluyor?

Blockchain Türkiye Platformu, Blockchain Woman, Altcointurk gibi sivil toplum kuruluşları önemli bir görevi üstlenerek bilinirlik oluşturma, sorunların tartışılabileceği ortamları sağlama ve tüm tarafların birbiri ile iletişim kurabileceği zemine katkı sağlama gibi görevleri yerine getiriyorlar. Çeşitli üniversitelerde Blok Zinciri ve Kripto Paralara yönelik dersler var. Özellikle üniversite blok zinciri öğrenci kulüpleri çok aktif çalışıyor.

Bu tarz genel sorularda şu yapılmalıdır demeyi pek sevmiyorum. Diğer yandan tüm dünyanın ilerlediği bir yön var ve Amerika’yı yeniden keşfetmek gerekmiyor. Tüketiciyi koruyacak düzenlemeler yapılırken yenilikçiliğin önü açılmalı ve risk alacak girişimcilere teşvikler sunulmalı, en azından önlerindeki bürokratik engeller azaltılmalı. Gerisi kendiliğinden gelişir zaten.

Dünyadaki blok zincir trendleri ile karşılaştırıldığında, Türkiye’nin konumu nedir? Global gelişmelere uyum sağlamak ve rekabetçi bir avantaj elde etmek için hangi stratejiler izlenmeli?

Hızlı başladık, ilgiyi ülke olarak üzerimize çektik ama maalesef artık geri kalıyoruz. Bir önceki soruya verdiğim yanıt burası için de geçerli. Yenilikçiliği ve girişimciliği destekleyen politikaların yanı sıra küresel şirketlerin ülkemizde faaliyet göstermesi için dengeli, öngörülebilir, uygun koşulların sağlanması gerekiyor. Bu sadece blok zinciri teknolojisi için değil, ülkemizin tüm genel gelişimi için zaten gerekli olan unsurlar.

Blok zincir ve yapay zekâ entegrasyonunun Türkiye’deki potansiyeli hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu iki teknolojinin birleşimi, hangi yeni fırsatları ve zorlukları beraberinde getirebilir?

Bilişim dünyası her 5-10 senelik dönemlerde yeni kavramları kutsayıp bunların üzerinden yeni söylemler, ürünler ve hizmetler üretmeyi ve bunları pazarlamayı sever. Geçen on yıllık dönemin ortalarında Blok Zinciri popüler bir kavramdı, şimdi Yapay Zekâ enflasyonundan geçilmiyor. Blok Zinciri alanına odaklanan şirket, girişim ve kişiler tekrar aynı popülariteyi kazanmak için yeni popüler kavram ile birleşmeyi, ortak bir şeyler yapmayı arzu ediyor.

Örneğin bir blok zinciri konferansı düzenlenecek, oraya bir yapay zekâ başlığı da koyalım ki daha çok ilgi çeksin! Oysa her iki teknolojiyi birlikte çalıştırmak zorunda değiliz. İlla bu kesişimde bir takım ürün ve hizmetler olacaktır ama sadece popülizm adına bu tarz zorlamaları sevmiyorum. Her iki teknoloji de kendi alanında gelişirken, uygulamaların birleşmesi gereken ve birbirinin problemleri çözeceği alanlar oluşacaktır. Ancak zorla güzellik yaratmaya çalıştıkça gerçekten sürekli kendini tekrarlayan, sıkıcı hatta bazen saçma söylemlere maruz kalıyoruz.

Türkiye’de blok zincir tabanlı girişimlerin karşılaştığı en büyük engeller nelerdir? Bu engellerin aşılması için hangi politikalar veya destek mekanizmaları devreye alınmalı?

Bu durumu blok zinciri özeline indirgemek istemem. Ülkemizde girişimcilere ve özellikle genç girişimcilere yönelik pek çok destek mekanizması var. Ancak bunları kullanmak pek kolay değil. Şirket kurmaya cesaret ettiğiniz ilk andan itibaren o kadar çok formalite ve sonrasında tekrar eden masraf ve mecburiyet ile karşı karşıya kalıyorsunuz ki bir noktada pes edip, artık uğraşmak istemiyorsunuz.

Diğer yandan blok zinciri uygulamalarından kripto varlık alım satımı ve saklanmasına yönelik hizmet sağlayan platformlar için yeni düzenlemeler yapıldı. Bu gerekliydi ancak bunların yeni girişim ve fikirlerin önünde engel olmaması lazım. Sadece girişimler ve fikirler değil, kurumsal ve büyük şirketler için de yeni iş modellerinin test edilebileceği oyun alanlarının (sandbox) oluşturulması gerekiyor. Aksi takdirde dünyanın farklı noktalarında gözlemlediğimiz gelişim süreçlerini maalesef yakalayamayacağız.

Gelecekte Türkiye’nin blok zincir alanında liderlik edebileceği spesifik bir sektör veya uygulama alanı görüyor musunuz? Bu alanda başarılı olmak için hangi adımlar atılmalı?

Anadolu coğrafyası paranın tarihi açısından çok önemli bir merkez. Pek çok ilkler bu coğrafyada ortaya çıkıp gelişmiş. Maalesef günümüzde sürekli büyük bir Türkiye potansiyelinden bahsettiğimiz ama bunun karşılığını alamayan bir zemine dönüştüğümüzü gözlemliyorum. Bunu aşmak için hızlı ve düzgün çalışan bir hukuk sistemi, yenilikçiliği destekleyen politikalar, liyakat üzerine kurulmuş bir gelişim stratejisi benimsemeliyiz. Akabinde başarılı adımlar kendiliğinden gelecektir.